Ciężki kryzys psychologiczny – co zrobić?

Wielu ludzi doświadcza poważnych kryzysów psychicznych. W sytuacjach takich jak choroba, utrata zatrudnienia, pandemia czy wojna, stres może prowadzić do wystąpienia zaburzeń psychicznych – wyjaśnia Piotr Kononiuk, lekarz psychiatra i koordynator Zespołu Leczenia Środowiskowego w Centrum Zdrowia Psychicznego Revit w Białymstoku.

Obecnie psychiatria środowiskowa jest uważana za najlepsze podejście do rozwiązania problemów zdrowia psychicznego. Głównym założeniem tego podejścia jest leczenie osoby doświadczającej kryzysu, o ile to możliwe, w otoczeniu rodzinnym, a nie w szpitalu. Cierpienie wynikające z depresji, otępienia, schizofrenii, choroby afektywnej czy myśli samobójczych powoduje znaczną niezdolność, niemoc oraz zakłóca relacje z bliskimi i społeczeństwem. Od 1 stycznia bieżącego roku w ramach Centrum Zdrowia Psychicznego Revit funkcjonuje Zespół Leczenia Środowiskowego, który oferuje terapię i opiekę domową, co umożliwia szybki, dostępny sposób leczenia bez konieczności hospitalizacji, jednocześnie angażując pomoc rodziny. Głównym sposobem kontaktu są wizyty domowe. Aby skorzystać z usług ZLŚ, nie jest wymagane skierowanie. Zespół składa się z psychiatrów, terapeutów środowiskowych, psychologów, asystentów zdrowienia oraz pracowników socjalnych.

Centrum Zdrowia Psychicznego Revit nie ogranicza się tylko do leczenia farmakologicznego – stosuje holistyczne podejście do pacjenta. Specjaliści zajmujący się opieką nad osobami przewlekle chorymi psychicznie mają wiedzę z zakresu farmakoterapii, psychoterapii, terapii rodzinnej, rehabilitacji psychospołecznej i zawodowej. Pracownicy w różnorodny i zintegrowany sposób wspierają swoich podopiecznych – podkreśla Piotr Kononiuk.

Zespół Leczenia Środowiskowego zapewnia opiekę zdrowotną pacjentom (w miejscu ich zamieszkania), którzy mają trudności w codziennym funkcjonowaniu i nie mogą osobiście stawić się w placówce. Dla osoby chorującej istotne jest pozostanie w otoczeniu rodzinnym, które daje poczucie bezpieczeństwa. Umożliwia to również w wielu przypadkach łączenie terapii z pracą czy nauką, co byłoby nierealne w przypadku hospitalizacji. Zespół współpracuje z podstawową opieką zdrowotną oraz instytucjami zajmującymi się pomocą społeczną podczas świadczenia usług. Aby skorzystać z pomocy ZLŚ, osoba potrzebująca musi wyrazić świadomą zgodę na leczenie.

Należy najpierw skontaktować się z naszym Punktem Zgłoszeniowo-Koordynacyjnym (PZ-K), mieszczącym się pod adresem ul. Swobodna 38/8 w Białymstoku. Można to zrobić osobiście, telefonicznie lub za pośrednictwem kogoś bliskiego. W PZ-K pacjenta przyjmie psycholog, psychiatra lub pielęgniarka psychiatryczna, którzy po przeprowadzeniu oceny potrzeb ustalą plan pomocy oraz daty jej realizacji. W przypadku pilnych sytuacji, wizyta u psychiatry jest organizowana w krótkim terminie. Opcje pomocy obejmują psychoterapię indywidualną lub grupową, pobyt na oddziale dziennym, a także szeroko rozumiane leczenie środowiskowe, oparte na wizytach terapeutycznych u pacjenta i pracy z nim oraz jego rodziną – wyjaśnia Piotr Kononiuk.

ZLŚ często zajmuje się pacjentami cierpiącymi na przewlekłe schorzenia, takie jak schizofrenia, zaburzenia afektywne (depresja, choroba dwubiegunowa, mania) czy zaburzenia lękowe. Udziela również wsparcia osobom w kryzysie, które nie są w stanie skorzystać z leczenia w poradni CZP lub Oddziale Dziennym Psychiatrycznym. Dodatkowo, pomoc obejmuje rodziny chorych, co przyczynia się do przyspieszenia procesu zdrowienia pacjentów.

W ZLŚ zatrudniony jest również tzw. asystent zdrowienia, czyli osoba, która sama doświadczyła poważnego i głębokiego kryzysu psychicznego. Asystent towarzyszy pacjentowi podczas leczenia, wspierając go i dzieląc się własnymi doświadczeniami, co dowodzi, że możliwe jest wyjście z każdego kryzysu i powrót do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.

Wspierając podopiecznych, korzystam z własnych doświadczeń. Oferuję im wsparcie, rozmawiając z nimi, aktywizując, dodając otuchy i wpajając nadzieję na lepsze dni. Wiem z własnego doświadczenia, że z każdego kryzysu można się podnieść. Wystarczy pozwolić sobie na czas i akceptację, a następny dzień przyniesie nową szansę na zmianę na lepsze. Moje działania uzupełniają wysiłki innych specjalistów w zespole. Wspólnie tworzymy układ, w którym każdy element ma swoje miejsce i istotną rolę do spełnienia – mówi pani Ewelina, asystent zdrowienia z ZLŚ CZP Revit.

*fot. Marzena Bęcłowicz